Bakken en bouwen op batterijen
In Gent opende eind vorig jaar een nieuwe bakkerij van chocolatier-patissier Joost Arijs, ingericht door toparchitect Glenn Sestig. De ovens en koeling vragen om een aangepaste netaansluiting, maar die kon niet meteen geïnstalleerd worden. Een dieselgenerator wilde de bakker niet gebruiken, en zo kwam hij terecht bij het jonge familiebedrijf Bright Energy dat bouwwerven — waar nog veel ruimte is voor verduurzaming — op batterijen laat werken en komaf maakt met vervuilende dieselgeneratoren.
Het zag ernaar uit dat de bakkerij moest worden aangesloten op een dieselgenerator — in tegenstelling tot vervuilende dieselwagens mogen die wél in het stadscentrum — maar met batterijen vond de bakker een stil, geurloos en milieuvriendelijk alternatief. Bright Energy van broers Arne, Sam en zus Lisse Van Acker werkte voor de bakkerij een duurzame batterij-oplossing uit. De firma ontstond nadat hun ouders in 2016 een thuisbatterij van Tesla lieten installeren, de tweede in België. Het trio – toen nog studenten – zag al snel in dat daar meer uit te halen viel en sloeg aan het programmeren. Ze ontwikkelden een zelflerend softwareprogramma dat hun elektriciteitsverbruik monitorde en zo de thuisbatterij optimaal liet renderen. Aanvankelijk was het plan om met de oplossing generatoren op festivals te vervangen door batterijen, maar de bouwsector bleek meer potentieel te bieden.
Piekvermogen
De allereerste testcase stond op een bouwwerf in Hamme: een oude, oranje, geblutste container vol met batterijen en een kleine airco aan de buitenkant. De commercialisatie was niet evident. Met de hulp van VLAIO en dankzij financiering met een waarborg van PMV evolueerde de oplossing naar compacte batterij-units die aannemers onmiddellijk kunnen inpluggen. De technologie is ondertussen al toegepast op verschillende werven in Vlaanderen. Voor bouwbedrijven is de oplossing van Bright Energy een kans om over te stappen naar duurzame energie. De bouwsector is wereldwijd verantwoordelijk voor 39% van de CO2-uitstoot: er is dus nog heel wat winst te boeken. Hoewel dieselgeneratoren een evidente keuze zijn bij energietekorten, zijn ze geen efficiënte manier om energie op te wekken: ze staan vaak uren te draaien om maar enkele seconden een piekvermogen op te vangen (wanneer bijvoorbeeld een torenkraan wordt ingezet). Ze zorgen op die manier voor onnodig veel uitstoot van CO2 en fijn stof, maken veel lawaai en zijn dus allesbehalve duurzaam. Aannemers zijn daarom wel te vinden voor een goedkoper en milieuvriendelijker alternatief: de batterij.
Modulaire batterij
Het systeem van Bright Energy werkt op maat: klanten betalen enkel de energie die ze verbruiken. Op basis van het energieplan van de werf wordt de optimale grootte van de modulaire batterij en de netaansluiting bepaald. Eens de batterij-unit geïnstalleerd is, wordt de batterij aangestuurd door slimme laad-algoritmen die gebruikmaken van artificiële intelligentie: de batterij neemt stroom van het net wanneer die het goedkoopst is. Het energieverbruik op de werf wordt gemeten en kan worden vergeleken met het verbruik op andere werven: bouwbedrijven kunnen zo energie efficiënter gaan verbruiken. Het systeem is ecologischer, niet duurder dan een dieselgenerator en het zorgt voor veel minder overlast voor de buurt.
Fossielvrije werven
Bouwbedrijven als Denys, Artes, Maes en Democo maken al gebruik van de batterij-oplossing. Ook projectontwikkelaar ION besliste om zijn werven te gaan elektrificeren. Kranen en ander zwaar bouwmaterieel zullen niet meer worden aangesloten op dieselgeneratoren maar op werfbatterijen. Ook de projectontwikkelaar wil niet alleen fossielvrije gebouwen gaan ontwikkelen, maar ook haar werven fossielvrij maken: het slaat daarvoor de handen in elkaar met het jonge familiebedrijf uit Gent. Door een werf met één torenkraan aan te sluiten op een werfbatterij in plaats van een dieselgenerator wordt gemiddeld 60.000 kg CO2 per werf per jaar bespaard, berekende de projectontwikkelaar. Dat komt overeen met de uitstoot van een gemiddelde wagen die zo’n 350.000 kilometer aflegt.
Hoewel dieselgeneratoren een evidente keuze zijn bij energietekorten, zijn ze geen efficiënte manier om energie op te wekken: ze staan vaak uren te draaien om maar enkele seconden een piekvermogen op te vangen.
Arne Van Acker
