Ruimte voor research

Wetenschapsparken kunnen een antwoord bieden op die nood aan ruimte. In Gent bijvoorbeeld vormen het Technologiepark Ardoyen en de campussite van het bedrijventerrein Eiland Zwijnaarde samen het wetenschapspark Tech Lane Ghent Science Park, een samenwerkingsproject tussen UGent, Stad Gent en PMV. Tech Lane Ghent Science Park biedt onder meer ruimte aan spin-offs van de universiteit, aan startende en groeiende bedrijven en aan onderzoekscentra voor grote internationale bedrijven: een hub met daarrond kennisintensieve productiesites en innovatieve logistiek binnen de grotere zone Tech Lane Ghent.

Toevallige contacten

Het idee achter wetenschapsparken is dat er ecosystemen vorm krijgen waar kennisintensieve bedrijven en de universiteit elkaar bevruchten. Om dat optimaal te faciliteren is de nabijheid van het grootste belang, weet Steven Adons, principal investment manager bij PMV. “Onderzoek in Nederland naar wetenschapsparken toont dat voor bedrijven de nabijheid van onderzoeks- en kennisinstellingen de belangrijkste reden is om zich ergens te vestigen. Ze willen dicht bij de professoren, onderzoekers en studenten zitten. Daarvoor is er nood aan infrastructuur die doet samenwerken, gebouwen met aangename gemeenschappelijke ruimtes waar mensen elkaar ontmoeten, waar sporadische en toevallige contacten plaatsvinden waaruit nieuwe initiatieven en ideeën kunnen ontstaan. Een gebouw moet echt ingericht zijn voor cocreatie.”

Vlaamse biotech

Dat is zeker het geval voor het gebouw dat het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) bouwt in het park. Het wordt een ultramoderne bio-incubator met daarin ook het nieuwe hoofdkantoor van VIB. Die instelling is de stuwende kracht van de expansie in de Vlaamse biotechsector met diverse nieuwe biotechbedrijven. Het gebouw biedt een antwoord op de toenemende vraag naar aangepaste labo-infrastructuur en zal ook de nieuwe thuis worden voor de ondersteunende diensten van VIB. De bio-incubator zal plaats bieden aan tien tot vijftien startende biotechbedrijven. De nabijheid van kennisinstellingen met de nodige expertise en talenten moet zorgen voor een uitstekende voedingsbodem voor jonge starters. Samen richtten VIB en PMV een projectvennootschap op om het project te realiseren én te exploiteren om de verdere verankering van de biotechcluster in Gent te verzekeren. PMV coördineerde de procedures en verstrekte een achtergestelde lening aan de projectvennootschap die instaat voor de bouw en de exploitatie.

Chemie

In Antwerpen is er al een incubator en wel voor duurzame chemie. BlueChem, eveneens vol kantoren en labo’s, staat er op het bedrijventerrein Blue Gate Antwerp, een publiek-private samenwerking tussen Stad Antwerpen, Essenscia, VITO, POM Antwerpen, DEME, Bopro, AG Vespa en PMV. BlueChem moet de toekomst van de chemische industrie in België garanderen door starters en chemieprojecten in de duurzame chemie te ondersteunen met infrastructuur, begeleiding en zelfs financiering. Ook in dit gebouw staat contact centraal: de centrale koffiemachine moet dé plek worden om te netwerken (al gooide corona helaas wat roet in het eten). Intussen doet de incubator het uitstekend: eind vorig jaren telde BlueChem twaalf start-ups en zes grote bedrijven. Wellicht is de incubator al volzet in 2023.

Synergie

Daarnaast wordt — as we speak — BlueApp gerealiseerd. BlueApp is een pre-incubator van de Universiteit Antwerpen waar bedrijven en onderzoekers zullen werken op duurzame oplossingen voor de chemiesector, om zo de valorisatie van de kennis van de UA te bespoedigen en de groei van bedrijfs- en technologie-ideeën in de duurzame chemie mogelijk te maken. BlueChem en BlueApp liggen naast elkaar zodat pre-incubator en incubator maximale complementariteit en synergie kunnen realiseren. De ruwbouwwerken, onder leiding van Blue Gate Antwerp Building zijn lopende. Oplevering is voorzien in juni. Bij de start van het nieuwe academiejaar zal BlueApp openen in oktober. Na pre-incubator en incubator kan Blue Gate Antwerp ook ruimte bieden aan bedrijven die het laboniveau zijn ontgroeid en hun vleugels willen uitslaan. Zo zal Peace of Meat — nu gevestigd in BlueChem — zich
weldra vestigen op de site.

Troef

Zowel voor steden als universiteiten zijn wetenschapsparken en (pre-)incubators een enorme troef: een kennispool zorgt voor werkgelegenheid, creëert internationale uitstraling, doet spin-offs ontstaan, lokt talent naar de universiteit en doet nieuwe ideeën groeien voor fundamenteel onderzoek binnen de universiteit. Toch is het geen gemakkelijke opgave een wetenschapspark of een incubator te realiseren. Steden en universiteiten beschikken over beperkte middelen en vastgoed ontwikkelen is voor hen geen kernactiviteit. Net op die terreinen is de participatiemaatschappij PMV thuis. Niet alleen levert PMV financiering, ook levert het expertise voor vastgoedtransacties, governance en het juridische luik: in het opzetten van de vennootschap, het opstellen van contracten voor de bouw en verhuur en het maken van goeie afspraken tussen de partners. Zo is PMV in Gent niet alleen partner in de vastgoedontwikkeling (via de nv Eiland Zwijnaarde met POM Oost-Vlaanderen, Stad Gent en Alinso als mede-aandeelhouders), maar ook partner in de langetermijnuitbouw van het wetenschapspark (TLG Science Park) én co-ontwikkelaar van de R&D-gebouwinfrastructuur.